Jakie są rodzaje kwasów tłuszczowych?
Wszystkie tłuszcze są mieszaniną kwasów tłuszczowych. Kwasy te możemy podzielić je na trzy grupy:
- Kwasy nasycone – występują w tłuszczach zwierzęcych (smalec, masło, wędliny). Ich nadmiar powoduje wzrost poziomu cholesterolu we krwi. Są niezdrowe i powinniśmy ich unikać.
- Kwasy jednonienasycone – w przewadze kwasy omega-9. Występują w oliwie z oliwek, oleju z rzepaku, oleju arachidowym, oleju z awokado i oleju rybnym. Obniżają poziom cholesterolu we krwi.
- Kwasy wielonienasycone – Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT). Najbardziej cenne dla zdrowia. Nasz organizm nie potrafi ich syntetyzować. Są budulcem ścian komórkowych oraz regulują różne procesy fizjologiczne (transport i metabolizm innych tłuszczy, cholesterolu, krzepliwość krwi, odpowiedzi immunologiczne). Wyróżniamy dwie grupy NNKT: omega-3 i omega-6.
Przeczytaj też: Czy suplementy są nam potrzebne?
Gdzie znajdują się kwasy tłuszczowe omega-3?
Kwasy omega-3 znajdziemy głównie w oleju lnianym, oleju z lnianki, dzikiej róży i oleju konopnym oraz w rybach.
Gdzie znajdują się kwasy tłuszczowe omega-6?
Kwasy omega-6 znajdziemy w oleju z wiesiołka, ogórecznika, słonecznikowym, winogronowym a także w rybach.
Ważna jest proporcja omega-3:omega-6!
Dla zdrowia człowieka ważna jest proporcja kwasów omega-3 i omega-6. Powinna ona wynosić 1:3 (kwasów omega-6 powinno być w pożywieniu 3 razy więcej).
Okazuje się, że przeciętny Europejczyk spożywa znacznie więcej kwasów omega-6 w stosunku do kwasów omega-3 (omega-3 do omega-6 jak 1:20 lub nawet 1:40).
Wybierając oliwę, olej, margarynę zwróć uwagę na stosunek omega-3 do omega-6, najlepiej, gdy mieści się w granicach od 1:1 do 1:6. Zawartość tłuszczów trans w margarynie musi być niższa niż 1 g na 100 g produktu.
Dowiedz się też: Witaminy - dlaczego tak ważne?
Skutki nadmiaru kwasów omega-6
Kwasy omega-3 i omega-6 konkurują o te same enzymy. Powstanie większej ilości pochodnych kwasu omega-6 skutkuje skłonnościami do stanów zapalnych organizmu, alergii, zachwiania równowagi immunologicznej oraz niekontrolowanych podziałów komórkowych prowadzących do rozwoju nowotworów. Kwasy omega-3 działają w tym zakresie antagonistycznie. Ich pochodne przeciwdziałają zapaleniom i hamują podziały komórek nowotworowych.
Skutki niedoboru kwasów omega-3
Niedobór kwasów omega-3 sprzyja zatem rozwojowi nowotworów, stanów zapalnych, alergiom, atopiom, ADHD i nadpobudliwości u dzieci. Jest także powodem niedoboru płytek krwi, nadciśnienia i bezpłodności. Przy niedoborze kwasów omega-3 mogą nastąpić zmiany skórne(egzemy, łuszczyca).
Dobroczynny wpływ kwasów omega-3 i omega-6 na układ sercowo-naczyniowy
Główną funkcją kwasów omega-6 jest przeciwdziałanie miażdżycy – poprzez obniżanie poziomu „złego” cholesterolu we krwi. Działanie kwasów omega-3 na układ sercowo-naczyniowy jest znacznie szersze. Zapobiegają one nadciśnieniu, zawałom serca, hamują zlepianie się płytek krwi, a powstałe z nich prostacykliny wykazują działanie antyarytmiczne, rozszerzają naczynia wieńcowe i zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
